Baksteenstrips geproduceerd met groene stroom
Wienerberger presenteerde onlangs een wereldprimeur: baksteenstrips made in Belgium, geproduceerd met 100% groene energie. Hoe kan dat en wat betekent dit op termijn voor de bouwsector?
Normaal worden bakstenen gebakken in gasgestookte ovens, maar in Kortemark is sinds kort een productielijn actief die het revolutionair anders aanpakt. Deze lijn vervaardigt baksteenstrips met een dikte van ± 2 cm. De steenstrips worden gebakken in een oven die verhit wordt met groene stroom. 25% van de elektriciteit is afkomstig van de PV-installatie op het terrein, de rest is aangekochte, 100% groene stroom. Dat zet je aan het denken. De baksteenfabriek van de toekomst heeft geen schoorsteen meer, maar windturbines en zonnepanelen.
De impact van de bouwsector
De transitie naar duurzaamheid is broodnodig. De bouwsector is goed voor 40% van het energieverbruik in Europa. We moeten er dringend voor zorgen dat onze gebouwen minder energie verbruiken en minder uitstoot veroorzaken. Dat kan door goede isolatie en door te verwarmen en koelen met hernieuwbare energie. Maar ook bij de productie van bouwmaterialen is er nog heel wat klimaatwinst te halen.
Niet alleen broeikasgassen
“De bouwsector staat voor urgente uitdagingen”, zegt professor dr. ir. Karen Allacker van de KU Leuven. “De impact van de bouwsector in Europa is niet alleen groot op het gebied van energieverbruik. De sector is verantwoordelijk voor 36% van de broeikasgasuitstoot, 50% van het grondstoffengebruik, 33% van de afvalproductie en 33% van het drinkwatergebruik. In België zitten we met de minst efficiënte gebouwenstock van Europa. De jaarlijkse renovatiegraad moet tegen 2030 stijgen van 1% naar 3%.”
Evolutie naar circulair bouwen
Wat moet er gebeuren om de milieu-impact van bouwen en wonen te verkleinen? Prof. dr. ir. Allacker: “We hebben diepe energetische renovaties nodig en moeten daarbij de materiaalimpact beperken. Zowel de CO2-uitstoot bij de productie van bouwmaterialen als bij het gebruik van gebouwen moet omlaag. En het is belangrijk dat de bouwsector denkt vanuit een levenscyclusanalyse en streeft naar circulariteit. De betekent onder andere materialen op het einde van hun leven zo goed mogelijk hergebruiken.”
Dematerialisatie en decarbonisatie
Wienerberger heeft duidelijke doelstellingen op het gebied van decarbonisatie (minder CO2 uitstoten) en dematerialisatie (minder materialen gebruiken). Productmanager Hans Cools legt uit: “Tegen 2050 willen we CO2-neutraal zijn en in de aanloop daarnaar hebben we duidelijke mijlpalen. Tegen 2023 willen we onze uitstoot met 15% reduceren in vergelijking met 2020. In 2030 zullen we 40% minder broeikasgassen uitstoten in vergelijking met 2020.”
Baksteenstrips pasten al goed in dat plaatje: uit één baksteen worden twee steenstrips gezaagd. Er is dus veel minder materiaal nodig om een gevel te bekleden (en er kan dikker worden geïsoleerd binnen hetzelfde bouwvolume).
Betere kwaliteit
“Maar bij traditionele baksteenstrips gaat er toch nog heel wat materiaal verloren en de productie is niet CO2-neutraal. Vandaar dat we kiezen voor een volledig nieuw proces. De kwaliteit van deze steenstrips is trouwens nog beter”, zegt Hans Cools. “Ze zijn vormvast en nemen zeer weinig water op, waardoor ze uitermate geschikt zijn voor de toepassing in prefab. Een sector die sterk groeit door het tekort aan arbeidskrachten en de evolutie naar modulair en circulair bouwen.”
Digitaal engoberen
Altijd al gedroomd van bakstenen in een ongewone kleur, of het nu pimpelpaars is of grasgroen? Ook dat wordt mogelijk met de nieuwe productielijn. Hier wordt voor de eerste keer ‘digitaal engoberen’ toegepast. Er wordt daarbij een dun laagje gekleurde klei gespoten op de gedroogde steenstrips, dat vervolgens wordt ingebakken. In Kortemark gebeurt dat nu met een digitale printer. De productie kan heel snel switchen tussen engobekleuren, iets dat anders een omslachtig proces is.