Goed isoleren betekent ook goed ventileren
Renoveren en isoleren staan bovenaan de agenda van de meeste verbouwers. Terecht, want de bouwnormen verstrengen en energie is duur. “Maar wie goed isoleert, moet ook meteen de ventilatie aanpakken”, zegt architecte Annelies Comptdaer.
Voor de grondige renovatie van haar eigen woning in het centrum van Merelbeke koos architecte Annelies Comptdaer van Poutrelles Architecten resoluut voor optimaal wooncomfort, inclusief ventilatie. En ze slaagde erin om dat perfect te rijmen met authentieke elementen, zoals hoge plafonds.
Ventilatiesysteem C+
Die dialoog tussen oud en nieuw vormt de kern van dit renovatietraject. Aan de straatkant charmeert de bakstenen gevel van de rijwoning uit de jaren dertig van de vorige eeuw, terwijl de achterzijde een volledig nieuwe look kreeg. Elke architecturale ingreep was erop gericht de ziel van de woning te bewaren, terwijl het wooncomfort een grondige hedendaagse update kreeg dankzij grote raampartijen, screens, doorgedreven isolatie en een ventilatiesysteem C+.
Het ventilatieconcept
“Bij een grondige renovatie is sowieso een volledig ventilatiesysteem nodig”, legt de architecte uit. “Het beste is om meteen de totale woning mee te nemen. Het volstaat niet om enkel de nieuwe ruimtes aan te pakken en die te laten voldoen aan de EPB-eisen.” EPB staat voor Energieprestaties en Binnenklimaat, een wettelijk verplicht minimumniveau van isolatie, energie en ventilatie.
Waarom is ventilatie zo essentieel?
“Nu we meer en meer gaan isoleren en alle woningen luchtdicht maken, is ventilatie echt een aandachtspunt. De toevoer van verse lucht is uiteraard heel belangrijk. De afvoer van vervuilde lucht is evenzeer nodig om alles in balans te houden en om het vocht en vieze luchtjes uit de ruimtes te krijgen en problemen te vermijden.”
Met alles rekening houden
“Een van de belangrijkste taken van een architect is vooruitdenken en met alles rekening houden”, zegt Annelies. “Je denkt bij een verbouwing misschien niet meteen aan gezonde binnenlucht en een aangename temperatuur maar als je die niet hebt, valt pas op hoe storend dat is. Daarom hield ik vanaf het eerste ontwerp rekening met de nodige technieken. Enkel zo realiseer je een maximale integratie in het gebouw.”
Maximale integratie, wat wil dat zeggen?
“Denk maar aan het inwerken van het kanalennet voor de ventilatie of de screenbakken voor de zonwering. De keuzes op vlak van technieken hebben een esthetische impact en als architect weegt ook dat door.”
Hoge plafonds
Bij een renovatie zijn er verschillende ventilatiesystemen mogelijk (zie onder). Haar architecturale concept leidde Annelies naar een C+-ventilatiesysteem. Het dubbel kanalennet van een D-systeem was geen optie. “Zeker omdat we de hoge plafonds wilden behouden en dus geen plaats hadden om extra luchtkanalen weg te werken”, verduidelijkt Annelies. Het resultaat mag er zijn: een woning met een aangenaam binnenklimaat en de perfecte harmonie van jaren dertig charme en comfort van vandaag.
Klein ventilatie-abc
A _
Zowel de toevoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht gebeurt op natuurlijke wijze (lees: langs spleten en kieren in oude huizen).
C
De verse lucht wordt op natuurlijke manier via raamverluchtingsroosters aangevoerd, terwijl een ventilator de vervuilde lucht mechanisch afvoert.
C+
Een vraaggestuurd C-systeem, waarbij de ventilatie-unit maar zoveel vervuilde lucht afvoert als nodig. Dat wordt bepaald door continue metingen van de binnenluchtkwaliteit.
D
Zowel de aan- als afvoer van lucht gebeurt volledig mechanisch. De aangevoerde buitenlucht wordt gedeeltelijk opgewarmd met de warmte van de afgevoerde binnenlucht (warmteterugwinning). Ook het D-systeem heeft een vraaggestuurde ‘D+’-variant.